Czy Twoja firma jest gotowa na nadchodzące zmiany w prawie dostępności? Już od 28 czerwca 2025 roku w Polsce zaczynają obowiązywać przepisy Europejskiego Aktu o Dostępności (European Accessibility Act, EAA), które nakładają na firmy i instytucje nowe wymogi w zakresie dostępności cyfrowej [1]. Jednym z kluczowych obowiązków jest zapewnienie napisów do materiałów wideo – mowa tu o filmach, treściach cyfrowych, platformach VOD i wszelkich nagraniach publikowanych online – tak, aby były one dostępne dla osób niesłyszących i niedosłyszących. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest EAA i kogo dotyczy, co dokładnie oznacza obowiązek dodawania napisów, jakie grożą kary za brak dostosowania, jak spełnić te wymagania od strony technicznej oraz jakie korzyści może przynieść Twojej firmie inwestycja w dostępność. Na koniec podpowiadamy, jak narzędzie Subtiled.com pomoże szybko i profesjonalnie stworzyć napisy, wspierając Cię w spełnieniu nowych wymogów prawa.

Czym jest Europejski Akt o Dostępności (EAA)?

Europejski Akt o Dostępności (EAA) to unijna dyrektywa (Dyrektywa (UE) 2019/882) mająca na celu poprawę dostępności produktów i usług dla osób z niepełnosprawnościami na terenie całej Unii Europejskiej [1]. Wprowadzono ją, aby usunąć bariery utrudniające codzienne życie m.in. osobom niewidomym, niesłyszącym, z niepełnosprawnością ruchową czy osobom starszym. EAA ustanawia jednolite wymagania dostępności w krajach UE, co oznacza, że od 28 czerwca 2025 r. przedsiębiorstwa muszą oferować produkty i usługi zgodne z określonymi standardami dostępności [1]. W Polsce przepisy EAA zostały wdrożone poprzez ustawę z 26 kwietnia 2024 r. o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług, która wejdzie w życie 28 czerwca 2025 [1].

Dla firm i instytucji oznacza to, że dostępność cyfrowa staje się obowiązkowa – strony internetowe, aplikacje, platformy i treści multimedialne muszą być zaprojektowane tak, by każdy użytkownik (niezależnie od niepełnosprawności) mógł z nich skorzystać [1]. Co ważne, przepisy przewidują okres przejściowy do 28 czerwca 2030 r. na pełne dostosowanie istniejących produktów i usług do nowych wymagań. Oznacza to, że materiały opublikowane przed wejściem ustawy w życie nie muszą być wstecznie dostosowywane (np. stare pliki wideo mogą pozostać bez zmian), o ile nie są aktualizowane [1]. Jednak wszystkie nowe treści dodawane od 28 czerwca 2025 r. muszą już spełniać wymogi dostępności [1]. Innymi słowy – im szybciej zaczniesz wdrażać dobre praktyki, tym lepiej dla Twojej firmy.

Kogo obejmują nowe wymogi dostępności?

Obowiązki wynikające z EAA dotyczą szerokiego grona przedsiębiorców – zarówno producentów, importerów i dystrybutorów wybranych produktów, jak i dostawców kluczowych usług konsumenckich [1]. Ustawa precyzyjnie wskazuje, które kategorie produktów i usług podlegają obowiązkowi zapewnienia dostępności. Oto najważniejsze z nich:

  • Sprzęt i urządzenia: Sprzęt komputerowy i systemy operacyjne, terminale płatnicze, bankomaty, biletomaty i inne automaty samoobsługowe, a także czytniki e-booków [2]. Nawet smartfony, telewizory smart czy dekodery używane do usług telekomunikacyjnych lub dostępu do mediów audiowizualnych muszą spełniać kryteria dostępności [2].
  • Usługi cyfrowe i finansowe: Usługi telekomunikacyjne, bankowe (np. bankowość elektroniczna), transportowe (zakup biletów online, informacja pasażerska) oraz handel elektroniczny (e-commerce) [2]. W praktyce każdy sklep internetowy kierujący ofertę do konsumentów w UE będzie musiał dostosować swoją stronę i aplikację mobilną do nowych standardów [1]. Jeśli prowadzisz e-commerce w modelu B2C – EAA dotyczy właśnie Ciebie. (Uwaga: platformy działające wyłącznie w modelu B2B są formalnie wyłączone z ustawy, ale wdrożenie dostępności i tak może przynieść im korzyści biznesowe [1].)
  • Media i treści audiowizualne: Sektor audiowizualny jest wyraźnie wymieniony w zakresie EAA. Firmy produkujące lub dystrybuujące treści telewizyjne, platformy streamingowe i VOD, a także wszelkie serwisy oferujące dostęp do filmów, seriali, nagrań wideo – wszystkie one muszą zapewnić, że ich materiały są dostępne dla osób z niepełnosprawnościami [3]. Obejmuje to m.in. napisy dla osób niesłyszących oraz audiodeskrypcję dla osób niewidomych, o czym więcej za chwilę.

Mikroprzedsiębiorcy są wyłączeni

Warto dodać, że mikroprzedsiębiorstwa (firmy zatrudniające <10 osób i o rocznym obrocie <2 mln euro) są czasowo wyłączone z obowiązku stosowania nowych przepisów [1]. Ustawodawca zwolnił najmniejsze firmy, aby uniknąć nadmiernych obciążeń dla drobnych działalności [1]. Jednak większość małych, średnich i dużych firm – od startupów po korporacje – będzie musiała się dostosować. Ponadto warto pamiętać, że nawet jeśli formalnie Twoja firma jest zwolniona, dostępność nadal może być dobrym pomysłem – to element wysokiej jakości obsługi klienta i przewaga konkurencyjna na rynku [1].

Obowiązkowe napisy do materiałów wideo – na czym polega ten wymóg?

European Accessibility Act wprowadza obowiązek zapewnienia dostępności materiałów audiowizualnych, co w praktyce oznacza, że wszelkie filmy i treści wideo publikowane przez firmy muszą posiadać napisy dla osób niesłyszących i niedosłyszących. Ten wymóg dotyczy różnych rodzajów materiałów – od nagrań promocyjnych i szkoleń wideo na stronie firmy, przez webinary i prezentacje, aż po pełnometrażowe filmy, seriale, programy telewizyjne czy materiały na platformach streamingowych (VOD). Każdy nowy materiał wideo udostępniany publicznie po 28 czerwca 2025 r. powinien być opatrzony napisami lub alternatywnie inną formą dostępności (np. tłumaczem migowym, jeśli to adekwatne) [1].

Dlaczego napisy są tak ważne?

Osoby niesłyszące lub niedosłyszące, aby w pełni zrozumieć przekaz wideo, muszą mieć dostęp do tekstowego odpowiednika ścieżki dźwiękowej. Napisy dla osób z wadą słuchu (tzw. napisy dla niesłyszących, często oznaczane skrótem SDH od Subtitles for the Deaf and Hard-of-hearing) zawierają nie tylko dialogi, ale także opis istotnych dźwięków i muzyki oraz identyfikację mówców. Dzięki temu widz zyskuje pełny kontekst – dowiaduje się np., że w tle gra dramatyczna muzyka [♪], ktoś puka do drzwi [pukanie], albo że bohater mówi szeptem [(szept)]. EAA kładzie nacisk, aby takie informacje dźwiękowe były przekazywane w napisach, gdyż stanowią część pełnego odbioru treści audiowizualnej przez osoby z niepełnosprawnością słuchu [3].

Warto podkreślić, że obowiązkowe napisy do filmów 2025 dotyczą nie tylko klasycznych mediów. Jeśli np. bank na swojej stronie publikuje film instruktażowy dla klientów, czy sklep internetowy ma wideo demo produktu – one również muszą być dostępne. Platformy VOD i streamingowe (np. serwisy z filmami i serialami) muszą z kolei zapewnić napisy do oferowanych materiałów – zarówno w produkcjach własnych, jak i tych dodawanych do katalogu. EAA wprost wymaga, by każda firma oferująca treści telewizyjne lub usługi streamingowe zintegrowała funkcje dostępności, takie jak napisy zamknięte (closed captions) dla osób z problemami słuchu [3]. Dotyczy to także treści na żądanie – czyli np. archiwalnych odcinków programów, filmów dostępnych w bibliotekach online itp., które również muszą być opatrzone napisami [3].

A co z audiodeskrypcją?

Audiodeskrypcja to dodatkowa ścieżka narracyjna opisująca obraz (dla osób niewidomych lub słabowidzących). EAA nakłada równoległy obowiązek udostępniania audiodeskrypcji dla materiałów wideo, tam gdzie jest to istotne (np. filmy fabularne, programy z bogatą warstwą wizualną). Choć ten artykuł skupia się na napisach, pamiętajmy, że pełna dostępność wideo obejmuje zarówno napisy dla niesłyszących, jak i audiodeskrypcję dla niewidomych – oba te elementy tworzą razem dostępność audiowizualną zgodnie z EAA.

Jakie kary grożą za brak dostosowania wideo do EAA?

Naruszenie nowych przepisów dostępności może słono kosztować. Ustawodawca przewidział dotkliwe sankcje finansowe i administracyjne dla podmiotów, które nie spełnią wymagań. Maksymalna wysokość kary pieniężnej może sięgać nawet 10-krotności przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni rok, jednak nie więcej niż 10% rocznego obrotu ukaranego przedsiębiorcy [1]. Oznacza to, że dla większych firm grzywny mogą wynosić setki tysięcy, a nawet miliony złotych, w zależności od skali biznesu. Co więcej, oprócz kar finansowych możliwe są też inne konsekwencje – organy nadzoru (np. UOKiK lub inne właściwe instytucje) mogą nakazać firmie usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w określonym terminie, a w skrajnych przypadkach czasowo zakazać oferowania danej usługi lub wprowadzania produktu na rynek do czasu, aż spełni on wymogi dostępności [1]. Innymi słowy, ignorowanie EAA może skutkować nie tylko mandatami, ale wręcz wstrzymaniem działalności związanej z danym niedostępnym produktem czy usługą.

W praktyce należy się spodziewać, że organy kontrolne będą reagować przede wszystkim na skargi konsumentów. Jeśli osoba z niepełnosprawnością zgłosi, że np. Twoja platforma wideo nie ma napisów i przez to jest dla niej niedostępna, urząd może przeprowadzić kontrolę i zażądać wdrożenia zmian [1]. Brak dostosowania to zatem ryzyko zarówno finansowe, jak i wizerunkowe – firma może zostać publicznie napiętnowana za wykluczanie osób z niepełnosprawnościami. Patrząc szerzej, przepisy antydyskryminacyjne oraz nacisk społeczny na społeczną odpowiedzialność biznesu sprawiają, że zapewnienie dostępności staje się elementem zgodności z prawem, ale też po prostu dobrej praktyki biznesowej.

Jak technicznie spełnić wymóg dodawania napisów?

Spełnienie wymogów EAA w zakresie napisów może brzmieć na początku skomplikowanie, ale sprowadza się do wdrożenia kilku dobrych praktyk technicznych. Oto, jak Twoja firma może zadbać o napisy zgodne ze standardami:

  • Tworzenie lub pozyskanie napisów do każdego filmu – Zacznij od inwentaryzacji wszystkich materiałów wideo, które udostępniasz użytkownikom. Do każdego nowego filmu należy przygotować napisy. Można to zrobić własnoręcznie (ręczna transkrypcja i synchronizacja tekstu z obrazem), skorzystać z usług profesjonalnych transkrybentów lub użyć narzędzi opartych na AI do automatycznego wygenerowania napisów (o jednym z nich wspomnimy za moment). Ważne, by napisy były dokładne i kompletne – powinny wiernie odzwierciedlać cały dialog oraz istotne elementy audio [3]. Unikaj pomijania treści; nawet jeśli czasem stosuje się skróty (np. w transmisjach na żywo ze względu na tempo), to dla większości materiałów oczekuje się pełnego zapisu mowy.
  • Język napisów – dopasowany do odbiorcy – Standardowo napisy dla niesłyszących tworzy się w języku oryginału materiału. Czyli jeśli nagranie jest po polsku, dostarczamy polskie napisy z opisem dźwięków; jeśli film jest anglojęzyczny, to napisy w języku angielskim (ewentualnie z opcją tłumaczeń na inne języki). Dla szerszej dostępności możesz rozważyć stworzenie napisów również w innych językach, co pomoże nie tylko osobom z niepełnosprawnościami, ale w ogóle poszerzy grono odbiorców (np. obcokrajowcy, którzy wolą napisy w swoim języku) [3]. Jednak z punktu widzenia wymogu prawnego kluczowe jest zapewnienie napisów co najmniej w języku, w którym tworzysz treść dla odbiorcy.
  • Format i sposób prezentacji napisów – Napisy powinny być udostępniane w formie napisów zamkniętych (closed captions), co oznacza, że widz ma możliwość ich włączenia lub wyłączenia wedle potrzeb. Technicznie na stronach internetowych można to zrealizować przez dołączenie pliku napisów (np. w formacie SRT lub WebVTT) do odtwarzacza wideo. W przypadku platform własnych upewnij się, że odtwarzacz ma opcję wczytania napisów i ich wyboru przez użytkownika. Warto trzymać się standardowych formatów plików z napisami – SRT jest powszechnie obsługiwany, podobnie WebVTT (szczególnie w aplikacjach webowych) [3]. Te formaty przechowują tekst wraz ze znacznikami czasu, aby odtwarzacz wideo w odpowiednim momencie wyświetlił daną linię. Przy publikowaniu w serwisach takich jak YouTube, Vimeo czy Facebook – skorzystaj z ich wbudowanych funkcji dodawania napisów (te serwisy akceptują pliki SRT/VTT).
  • Synchronizacja i czytelność – Dobre napisy to napisy zsynchronizowane z obrazem i dźwiękiem co do sekundy [3]. Zbyt wcześnie lub z opóźnieniem wyświetlony tekst powoduje dezorientację widza. Pamiętaj też o odpowiednim czasie wyświetlania – każda linijka powinna być na ekranie wystarczająco długo, by można ją było swobodnie przeczytać, ale nie za długo, by tekst nie pozostawał, gdy scena już minęła. Czytelność dotyczy także formy: stosuj czytelny font (bezszeryfowy, np. Arial, Verdana), odpowiedni rozmiar czcionki i kontrast tekstu względem tła [3]. Unikaj ozdobnych, trudnych do odczytania czcionek. Zazwyczaj napisy wyświetla się na dole ekranu, dwie linie tekstu jednocześnie maksymalnie, nie więcej niż 43 znaki na linię, aby widz mógł przeczytać całość. Dobrze jest też unikać zasłaniania kluczowych elementów obrazu – jeśli w dolnej części ekranu pojawiają się podpisy prelegentów, można tymczasowo przenieść napisy wyżej.
  • Standardy WCAG i normy dostępności – Wdrażając napisy, warto mieć na uwadze, że są one częścią szerszych wytycznych dostępności. EAA w zakresie cyfrowym odwołuje się do standardu EN 301 549, który z kolei bazuje na Wytycznych WCAG 2.1 (poziom AA) [3]. WCAG przewiduje m.in., że wszystkie materiały multimedialne powinny zawierać alternatywę tekstową dla treści audio. Oznacza to, że aby Twoja strona czy aplikacja była zgodna z WCAG (a więc i EAA), musisz zapewnić tekst dla wszelkich nagrań dźwiękowych i audiowizualnych – w przypadku samego audio będzie to transkrypcja, a w przypadku wideo właśnie napisy. Trzymając się uznanych standardów (WCAG, EN 301 549) masz pewność, że technicznie spełniasz obowiązki ustawy.

Dobra wiadomość jest taka, że nie musisz robić tego wszystkiego ręcznie. W kolejnej sekcji omówimy korzyści z wdrożenia napisów oraz przedstawimy narzędzie, które automatyzuje sporą część pracy.

Napisy dla firm – jakie korzyści daje dostępność wideo?

Wdrożenie napisów traktuj nie tylko jako przykry obowiązek, ale też jako inwestycję, która może przynieść Twojej organizacji wymierne korzyści biznesowe. Oto najważniejsze zalety zadbania o dostępność wideo:

  • Poszerzenie grona odbiorców i klientów – W samej Unii Europejskiej żyją miliony osób z uszkodzonym słuchem. Zapewniając napisy, otwierasz drzwi tym potencjalnym klientom, którzy dotąd mogli być wykluczeni z powodu bariery komunikacyjnej. Co więcej, wiele osób bez formalnej niepełnosprawności również korzysta z napisów – np. ludzie starsi ze słabszym słuchem, osoby oglądające filmy w hałaśliwym otoczeniu (gdzie nie słychać dobrze dźwięku) albo przeciwnie, w miejscu, gdzie nie mogą włączyć głosu (np. w biurze, w komunikacji miejskiej). Dzięki napisom treści wideo są przyswajalne w każdych warunkach, więc sięgają dalej.
  • Lepsze SEO i większe zaangażowanie – Napisy to tekst, a tekst wpływa na pozycjonowanie. Wyszukiwarki internetowe nie są w stanie bezpośrednio odczytać zawartości filmu, ale jeśli dostarczysz transkrypcję lub napisy, staje się ona indeksowalna. To oznacza, że słowa kluczowe padające w Twoim materiale wideo mogą zostać odnalezione przez Google. Blogerzy i marketerzy często zauważają, że filmy z transkrypcją lepiej się pozycjonują. Poza SEO, obecność napisów zwiększa czas oglądania – widzowie dłużej pozostają przy materiale, bo łatwiej im go śledzić (badania pokazują, że dodanie napisów potrafi znacząco zwiększyć retencję widowni). W efekcie Twoje komunikaty marketingowe lub szkoleniowe są skuteczniejsze.
  • Poprawa doświadczenia użytkownika (UX) – Treści z napisami są postrzegane jako bardziej przyjazne. Użytkownik ma wybór: może słuchać audio i czytać napisy, albo skorzystać tylko z jednego ze sposobów odbioru. Wielu ludzi ceni sobie możliwość włączenia napisów, bo np. łatwiej im zrozumieć obcy akcent lektora, wychwycić techniczne słownictwo, czy uczyć się języka obcego. Dla firmy oznacza to, że zapewniając napisy, tworzysz lepszy produkt cyfrowy, bardziej dostosowany do różnych preferencji. To z kolei przekłada się na lojalność odbiorców i lepszą opinię o Twoich usługach.
  • Wizerunek i odpowiedzialność społeczna – Firma dbająca o dostępność pokazuje, że liczy się z potrzebami różnych grup klientów. Przestrzeganie norm dostępnościowych może zwiększyć konkurencyjność na rynku i poszerzyć krąg klientów o osoby z niepełnosprawnościami, które wcześniej miały utrudniony dostęp do produktów/usług [2]. Co więcej, poprawa dostępności to często po prostu poprawa jakości – serwis przyjazny dla osób z niepełnosprawnościami będzie wygodniejszy także dla wszystkich innych. Można więc powiedzieć, że inwestując w napisy, inwestujesz w jakość i reputację swojej marki.

Podsumowując, dostępność wideo to korzyść obustronna – zyskują użytkownicy (bo mogą swobodnie korzystać z treści), a zyskuje i Twoja firma (bo trafia do szerszej grupy, buduje lojalność i unika ryzyka kar). Skoro więc dodanie napisów ma tyle zalet, pora zastanowić się, jak zrobić to efektywnie.

Szybkie i profesjonalne tworzenie napisów – Subtiled.com

Wdrażając napisy we własnym zakresie, możesz napotkać wyzwania: transkrypcja bywa czasochłonna, synchronizacja wymaga precyzji, a do tego dochodzi tłumaczenie, jeśli chcesz wersje w różnych językach. Na szczęście z pomocą przychodzą nowoczesne narzędzia. Jednym z nich jest Subtiled.com – aplikacja stworzona z myślą o szybkim i prostym przygotowywaniu napisów do filmów.

Co oferuje Subtiled.com? Jest to edytor napisów działający w przeglądarce, który wykorzystuje sztuczną inteligencję do automatycznego generowania transkrypcji. Wystarczy, że załadujesz swój plik wideo (obsługiwane są różne formaty, m.in. linki z YouTube, pliki MP4, a nawet audio MP3) – a system w ciągu kilkudziesięciu sekund wygeneruje wstępne napisy ze skutecznością sięgającą 97% [4]. Otrzymujesz więc natychmiastowy szkielet napisów, który możesz następnie wygodnie edytować online: poprawić ewentualne błędy, dodać znaczniki typu [♪] czy opis efektów dźwiękowych, podzielić tekst na linie itd. Interfejs jest przyjazny i nastawiony na oszczędność Twojego czasu – edycji dokonujesz na oś czasu zsynchronizowanej z podglądem wideo, dzięki czemu od razu widzisz efekty.

Tłumaczenie na różne języki to kolejna mocna strona aplikacji Subtiled.com. Po przygotowaniu napisów w języku oryginalnym jednym kliknięciem przetłumaczysz je automatycznie na ponad 50 języków. Jeśli Twoja firma działa międzynarodowo lub planujesz udostępniać treści szerokiej publiczności, taka funkcja jest nieoceniona – szybko uzyskasz wersje napisów po angielsku, niemiecku, hiszpańsku czy jakimkolwiek innym języku potrzebnym Twoim odbiorcom. Oczywiście automatyczne tłumaczenie również możesz ręcznie skorygować w edytorze, by mieć pewność co do jakości przekładu.

Na koniec, Subtiled umożliwia pobranie gotowych napisów w popularnych formatach (np. .srt, .vtt) lub osadzenie ich bezpośrednio w filmie. To oznacza, że bez trudu wgrasz je na swoją stronę, do serwisu VOD czy platformy social media. Korzystając z takiego narzędzia, spełnienie wymogów EAA staje się znacznie łatwiejsze – oszczędzasz czas i masz pewność, że napisy są profesjonalnie przygotowane.

Profesjonalne napisy dla biznesu

Dla firm, które potrzebują kompleksowej i profesjonalnej obsługi w zakresie przygotowywania napisów – zwłaszcza takich, które muszą spełniać normy prawne i techniczne wynikające z European Accessibility Act – dobrym rozwiązaniem może być współpraca z wyspecjalizowanym dostawcą transkrypcji i napisów.

Współpracując z nami, otrzymujesz:

  • tworzenie napisów dla niesłyszących i niedosłyszących (SDH), zgodnie z normami EAA i WCAG,
  • napisy w wielu językach – w tym tłumaczenia istniejących materiałów z zachowaniem kontekstu kulturowego,
  • dostosowanie do formatów technicznych: pliki .srt, .vtt, wgranie napisów do playerów online,
  • wsparcie merytoryczne – pomoc w audycie dostępności i dostosowaniu istniejących materiałów,
  • możliwość kompleksowej realizacji projektów audiowizualnych z zachowaniem wymogów prawnych.

Dzięki doświadczeniu w pracy z międzynarodowymi firmami oraz znajomości przepisów unijnych, możemy być wartościowym partnerem we wdrażaniu dostępnych treści multimedialnych w Twojej organizacji. Jeśli zależy Ci na wysokiej jakości napisach, które spełniają zarówno wymogi EAA, jak i oczekiwania odbiorców – warto zapoznać się z ich ofertą.

Sprawdź ofertę i przygotuj swoje materiały na 2025 rok →

Podsumowanie

Rok 2025 przynosi znaczącą zmianę dla wszystkich firm oferujących treści cyfrowe – dostępność staje się standardem prawnie egzekwowanym. Warto już teraz potraktować to jako szansę, a nie tylko obowiązek. Dzięki nim dotrzesz do nowych klientów, poprawisz doświadczenia obecnych użytkowników i wzmocnisz pozytywny wizerunek marki. Nie czekaj do ostatniej chwili – zacznij dostosowywać swoje treści już dziś. A jeśli potrzebujesz wsparcia w szybkim i fachowym przygotowaniu napisów, wypróbuj Subtiled.com – przekonaj się, że tworzenie napisów może być proste i efektywne, a Twoja firma będzie gotowa na nadchodzące wymagania European Accessibility Act dotyczące dostępności wideo. Powodzenia!